Nagpuri Language Paper and Nagpuri Short Stories / नागपुरी लोककथा: JSSC CGL Exam Preparation

Nagpuri language paper and Nagpuri short stories

Enhance your JSSC CGL exam preparation with a comprehensive study of Nagpuri language and short stories. Explore the linguistic intricacies and cultural richness of Nagpuri narratives, empowering your exam readiness with diverse language proficiency

नागपुरी लोककथा की दुनिया को खोजें, जहाँ हम नागपुरी कहानियों, भाषा, और संस्कृति की गहरी विश्लेषण करते हैं। इस व्यापक पेपर में उन प्रेरणादायक कथाओं और भाषिक जटिलताओं की जानकारी मिलेगी, जिन्होंने नागपुरी लोगों की सांस्कृत

नीचे कुछ नागपुरी कहानियाँ / नागपुरी लोककथा दी गई हैं।

बन हरिनी कर कथा

प्रस्तुत लोककथा कर प्रस्तुति पीटर शांति नवरंगी 'नागपुरिया (सदानी) साहित्य' नामक लोक कथा संग्रह में कहर रहँय। बाद में इकर प्रकासन अंगना में करल जाय हे। 'बन हरिनी कर कथा ! फेबुल कहनी रूप में आवेला।

राजा विक्रमादित राय के सिकार खेलेक कर बड़ सबख रहे। ऊ अंखड्‌ बन में आपन में गेदला हरिन, लंभा, कोटरा आउर दोसर-दोसर जानवर मन रहँया। एक जगन उनके सिकार खेलते-खेलते छोट बहार (पेसाब) लागलक। उनकर द्वारा करल पेसाब के गोटेक हरिनी पी जाएला जे बाद में गर्भवती होय जायला। ऊ अदमी छउठवा के जनम देवेला। जब तक छउवा दूध पी के तब तक ऊ साथ राखेला। मुदा बड़ होते उके भीख मांगेक कर सीख देवेला आउर गोटेक गीत बताते उके दछिन दिसा में जाएक ले मना करेला। पूरब, पछिम, उत्तर दिसा में उकर भीख मांगेक गीत सुइन के अदमीमन आपन मरजी अनुसार धन, खाएक चीज, लुगा-फटामन देवेना जेकर से ऊ आउर उकर माँय हरिनी बड़ा खुस होएना। मगर जब ऊ दछिन दिसा में चइल जाएला तो उकर गीत सुइन के गंवइयामन ऊ छोंडा के राजा के जिम्मा देवेना कि ई छोंडा जे गीत गावत हे उकर का मरम आहे?

राजा विक्रमादित्य उके आपन साथ राखेला मगर उकर रानीमन ई चलते हिंसगा करेना कि एक दिन ई छोंडा कर चलते हमर बेटामन के राइज-पाइट से हाँथ धोएक पडी। रानीमन उके साजिस कइर के दोस लगाएना कि ई छोंडा बड॒की रानी के गुलेल कर गोरहा से माइर के डंडा तोइड देलक। से ले उके सजा मिलेक चाही। बड़की रानी खटवास-पटवास ले के राजा के आपन बाथा के दूर करेक ले, बेमारी से मुक्ति पावेक ले हरिनी बेटा कर लहु लानेक कर हुकुम देक कहेला। राजा बात कर भेद के समइश के आपन सिपाहीमन के गोटेक कुकर के काइट लह लानेक कहेला। उवडिन जब रानी के ई लागल ठाँव मे मखाएला तो रानी कर बेमारी छंमतर होय जाएला।

राजा कर आदेस से हिरनी बेटा के जेहल में राखल जाएला। हरिनी बेटा कर फिकिर में सुंघते, खोजते, गीतगाते जेहल तक पोहोंचेला। सिंग में दीया बाइर के, मुंड में खाएक जिनीस ले के ऊ आपन बेटा तक पोहोंचेला ई बात के गोटेक अहीर देइख लेवेला जे ऊ राजा के बताए देबेला। राजा जब ई सउब बात के जानेला तो हरिनी कर पीछा -करेला। जब हरिनी आपन छउवा के खियाए-पीयाए के, पेयार कइर के जेहल से निकलत रहेला तो राजा हरिनी के धइर लेबेला। अब ई हरिनी गोटेक सुन्दर रानी कर रूप में बदइल जायला। ऊ मुनि विश्वामित्र कर सराप से इन्द्र देवता कर अपसरा मेनका से हरिनी में बदइल जाय रहे। तब राजा ई मेनका कर कहल से रानीमन के गढ़भरी करूवाए देवेला आउर जेहल से महल तक कर ड॒हर में एक टेहुना सेन्दुर बिछुवाए के सान से महल कर रानी बनेला।

छोटकी बोहरिया

कथा पीटर शांति नवरंगी द्वारा नागपुरिया (सदानी) साहित्य में छइप के आपन लोकप्रियता बनाए ले रहे। ई सामाजिक कहनी हेके जेकर में राजा आउर उकर सात ठो बेटा-पतउ कर कहनी आहे।

राजा आपन सात गो बेटा कर बियाह करते-करते गरीब होए जाएल। आउर भूती-बनी कइर के ऊ मनक घर चलेला। एक झन पूतउ के छोइड़ के सउब भूति बनी करेक जात रहँय। बड़ पूतउ मनक रांघा-बाटा स॑ पारवारमनक सउब कर पेट नी भरलक। पारी अनुसार जब छोटकी पुतउ ई जिम्मेदारी के पूरा करलक तो सउब कर पेट भरलक आउर तियन-रोटी खाएक कर आनन्द मिललक। ससुर बुढ़ा आब ई काम छोट क देलेय जेकर से दूसर पूतठमन चिढ गेलेंय। बन से पतई लानेक समय साजिस कइर के इमन छोटको के बाय देलेय कि ई तो सुन्दर-सुन्दर पतई मे साइस ससुर कर करजा (कलेजा) खामू करत रहे। छोटकी कर मरद ई बात से अगम नाराज होलक आउर उकर दुई जीवा होते हो उके बन ले जबन में मोरेक ले छोइड राखलक।

छोटकी बोहरिया कोनो लखे बन से निकलक आउर आपन घर नी घुइर के दोसर राइज पोहोंचलक जहाँ ऊ गोटेक धोबिन कर साथ धंगरिन कर काम करेक लागलक। ई दुइयो दुई जीवा रहँय से एके समय छोटकी के बेटा छठवा आउर धंगरिन के बेटी छठवा होलक। छोटकी कर मुंह से निकलेक वाला लार सोना में, नाक कर पानी रूपा में बदइल जात रहे। धंगरिन मोका देइख के छोटको कर छठवा के लेके दूर राइज चइल गेलक आउर सोना आउर रूपा के जमा कइर के बड़ रानी बइन गेलक। हिने छोटकी बोहरिया उकर बेटी छठवा के पोसेक लागक। छोंडी जब भांडा- पानी करक लखे होलक तो छोटकी उके लेके आपन बेटा सोनबरिस के खोजेक निकलक। पहिले कर ठुराल सोना-रूपा से लुगा बनालक आउर गाँबे-गाँव बुलते, लुगा बेचेक बहाना चलते हुवा पोहोंचलक जहाँ धंगरिन महारानी बहन क राइज करत रहे। छोटकी के देखतेहे धंगरीन हार परेसानी में पडड़ गेलक आउर उके भगुवाएक हुकुम देलक। छोटकी कर बुद्धि कर आगे उकर जोर नी चललक। छोटकी कर राखल सर्त्त मोताबिक गाँव वाला मनक पंचाइत बइठलक आउर धेंगरिन महारानी चोरनी धरालक। सोनबरिसा आब छोटकी कर बेटा बनलक आउर उमन ठाठ से रहेक लागलंय।

एक दिन छोटकी कर बड्‌ गोतनीमन पतई-दतुन बेचते हुवाँ पोहोंचलैय जहाँ छोटको महारानी रहे। छोटकी तो उमन के चिन्हलक मगर उमन उके नी चिन्हलैंय। सउब बात कर जानकारी लेवल बाद छोटकी ससुर-साइस, भंइसुर आउर गोतनीमन के खाएक ले नेवतलक। ठहराल दिन में उमन आलँय तब आदर-सत्कार बाद छोटकी सउब बात के तहेतह बतालक। लजाल आउर पछताल बाद उमन सोनबरिस कर बिचार अनुसार महल में सुख से रहेक लागलँय।

Post a Comment

0 Comments